شیطان کیست؟ و چه می کند؟
وقتی گفته می شود «شیطان»، «ابلیس» به ذهن می آید در حالی که «ابلیس» کسی بود که وقتی فرشتگان به امر خدا بر آدم سجده کردند او تکبر ورزید و سجده نکرد و از این فرمان خدا سرپیچی کرد و خداوند متعال او را از درگاه خودش راند و «شیطان رجیم» نامیده شد. «رجیم» یعنی (رانده شده).
بعد از آن هم آدم(ع) را فریب داد و موجب شد که از بهشت خارج و به زمین «هبوط» کند و در این جریان دشمنی اش را نیز با انسان نشان داد. و هنوز هم ما انسان‌ها در معرض خطر او قرار داریم.
ولی در قرآن‌کریم «شیطان» گاهی اعم از «ابلیس» است لذا در سوره ناس می فرماید: (الَّذِی یوَسْوِسُ فِی صُدُورِالنَّاسِ مِنَ الْجِنَّةِ وَالنَّاسِ)؛ «کسانی که وسوسه می کنند برخی از جنیان هستند و برخی از انسان‌ها هستند.» و در روایاتی ذیل این آیه وارد شده که «برای دل هر مؤمنی دو گوش هست (دو راه انتقال اطلاعات و الهام است) که یکی را فرشته الهام می کند، و دیگری را شیطان الهام و وسوسه می‌کند».
از این‌رو این وسوسه گر ممکن است از جنس انسان‌ها باشد و ممکن است از جنس شیطان‌ها باشد.
در نتیجه ابلیس یکی از شیاطین است و شیطان، اعم از جن و انسان است.
شیطان در آینه قرآن
قرآن کریم در مورد شیطان که از نوع جن است تعبیرات بسیار تندی دارد و صریحاً اعلام می کند که: (إِنَّ الشَّیطَانَ لَکُمْ عَدُوٌّ فَاتَّخِذُوهُ عَدُوّاً)؛[1] «شیطان دشمن شماست، شما هم او را دشمن خود بگیرید.»
و در جای جای قرآن خطرات شیطان را برای انسان گوشزد می کند زیرا اگر بخواهیم با چنین دشمنی مبارزه کنیم حتماً باید او را بشناسیم و از اسرار کار او با خبر شویم تا در مبارزه موفق شویم لذا برای به دست آوردن این شناخت قرآن کریم شیطان را در آیات متعددی برای انسان چنین معرفی می کند:
ـ شیطان دشمن آشکار شماست.[2]
ـ شیطان دوست و همنشین بدی است.[3]
ـ شیطان آدم و حوا را فریب داد و موجب لغزش آن‌ها شد و آن‌ها را (از بهشت) بیرون کرد.[4]
ـ شیطان (به هنگام انفاق) وعده فقر به شما می دهد و شما را از آن می ترساند.[5]
ـ شیطان به فحشا (و زشتی‌ها) دستور می دهد.[6]
ـ رباخواری را قرآن، نتیجه ارتباط با شیطان می داند.[7]
ـ شیطان خواهان گمراهی انسان است و تلاش می کند تا انسان را به گمراهی و بیراهه های دور دستی بیفکند.[8]
ـ هر کسی شیطان را ولی خود برگزیند، دچار زیانکاری آشکاری می شود.[9]
ـ شیطان فریبکارانه به انسان وعده می دهد و آرزواندیشی انسان را تقویت می کند او را به سوی آرزوهای دور و دراز و غیرواقعی و سرگرم کننده سوق می دهد.[10]
ـ قرآن شراب خواری و قمار بازی را از وسائل و دام های شیطانی معرفی می کند[11] و می فرماید: «شیطان می خواهد به وسیله شراب و قمار، در میان شما عداوت و کینه ایجاد کند و شما را از یاد خدا و نماز باز دارد.»[12]
ـ شیطان برخی چیزها را برای انسان زینت می دهد و کارهای بد و ناپسند را در نظر انسان نیکو جلوه می دهد.[13]
ـ شیطان یکی از عوامل فراموشی یاد خداست و حتی عامل فراموشی خود انسان است.[14]
ـ شیطان وسوسه گر پنهان است.[15]
ـ شیطان می خواهد انسان را خوار کند.[16]
ـ شیطان مانع راه خداست.[17]
ـ شیطان انسان را به سوی آتش فرا می خواند.[18]
ـ شیطان انسان را به سوی کفر می کشد.[19]
ـ و یکی دیگراز دام های شیطان اسرافکاری است و اسرافکاران برادران شیطان هستند.[20]
یکی از فضلا به نام دکتر «فتح الله نجارزاده» کتابی را تحت عنوان «جنگ بی پایان» نوشته که نبرد انسان با شیطان را که در آیات متعدد قرآن مطرح شده جمع آوری و تحلیل نموده است که کتاب بسیار مفید و ارزنده ای است.
پی نوشتها:
[1] . فاطر/ 6.
[2] . یوسف/ 5 و اعراف/ 22.
[3] . نساء/ 38.
[4] . سوره بقره/ 36 و ... .
[5] . سوره بقره/ 268.
[6] . همان
[7] . سوره بقره/ 275.
[8] . نساء/ 60.
[9] . نساء/ 119.
[10] . نساء/ 120.
[11] . مائده/ 90.
[12] . مائده/ 91.
[13] . انعام/ 43.
[14] . مجادله/ 19.
[15] . ناس/ 4 و 5.
[16] . فرقان/ 29.
[17] . نمل/ 24.
[18] . لقمان/ 21.
[19] . حشر/ 16.
[20] . اسراء/ 27.
منبع : http://www.matquran.com
